Erteleme hastalığı

Biz insanların işleri erteleme konusunda sıkıntısı var. Aslında ertelemek istemiyoruz. Yine de şimdi yapmamız gerekenleri sonraya sarkıtıyoruz. Sonra ise işler birikiyor. Dağ gibi oluyor. En sonunda da ya yine erteliyoruz ya da hiç yapmıyoruz.

Eğer işlerimizi yapmak yerine sadece o gün tembellik yaparsak hastalık boyutunda saymayabiliriz. Bazen işler ertelenebilir. Bu durum alışkanlık haline geldiyse erteleme hastalığı oluşmuş diyebiliriz. İşte o zaman önüne geçmek gerekiyor.   

Ben psikolog değilim. Sadece benim de başıma ara ara geliyor. Erteleme hastalığım olduğunu düşünmüyorum. Sadece bazen ertelemek istiyorum. Bunun da önüne geçebilmek için kendime bazı yöntemler uyguluyorum. Ertelememe konusunda başarılı olduğuma inanıyorum.

Bazen zorunluluktan ertelenebiliyor. Mesela yorgunluk veya o an iyi enerjiye sahip olmamak gibi. Günün büyük bölümünü daha öncelikli işlere ayırmayı da ekleyebiliriz.

Sizlerle erteleme konusunun üstesinden geleceğimize inanıyorum. Kendi yöntemlerim haricinde araştırmamı yaptım. Notlarımı aldım. Az önce de dediğim gibi ben psikolog değilim. Sadece sorunun çözümü konusunda düşüncelerimi paylaşıyorum. Yöntemleri uyguladıktan sonra artık ertelemeyeceğinizi düşünüyorum.

Erteleme hastalığı nedir?

Bireyin kendi işlerini veya yapmak istediklerini şimdi yapmayıp, sonraya ertelemesine ve bunu devamlı yapmasına erteleme hastalığı denir. Burada asıl nokta devamlı ertelemektir.

Tabii her insan farklıdır. Yaptığı işler aynı değildir. Bazıları sadece kitap okumayı, bazıları da bütün gün işlerini yapmayı erteler. Dersler yapılmaz. Sınavlara çalışmak son güne bırakılır. Önemli projeler son zamanlara bırakılır. İş kurmak isteyen ve iş arayan için de durum aynıdır. Hedefe ulaşmayı her gün ertelemek bazı nedenlerden kaynaklıdır.

Erteleme hastalığının nedenleri nelerdir?

1.Motivasyon eksikliği

Herhangi bir işi yapmak için gerekli heves, yeterli istek ve ilgi oluşmaması erteleme nedenlerinden biridir. Yeterli motivasyona sahip olmamak erteleme hastalığını getirir.

2.Planlama yapılmaması

Kafamızda her şeyi planlayabiliriz. Uygulamaya geçtiğimizde ise yapılan hesap çarşıya uymaz. Çünkü planımızı karşımızda görmeyiz. Kafamızın içindedir.

İyi bir planlama için yazmak gerekir. Yazıya dökmezsek her şey karışabilir. Bu sefer de bütün işler aynı anda yapılmaya çalışılır. Hepsi karışacağı için de yeterli zaman bulunamaz, sonraya ertelenir.

3.Zaman bulunamaması

Gün içinde veya haftanın belli saatlerinde yapmak istediğiniz bir şey olabilir. Bunu her seferinde zaman bulamadığınızdan erteliyor olabilirsiniz. Sebebi ise iş yorgunluğundan veya başka bir şeyden kaynaklı olabilir. Her ne kadar yapmak isteseniz de hep ertelemek, zaman bulunamaması düşüncesinden kaynaklıdır. Aslında zaman vardır. Sadece yeterli boşluk bulunamaz.

4.Aklın başka yerde olması

Tam işe başlanacakken hep akla bir şey takılır. Telefonda sosyal medyaya gireriz. İnternette geziniriz. Oyun oynarız. Daha farklı şeyler yaparız ama bir türlü başlangıcı yapamayız. Zamanın bol olduğunu düşünürüz. Bu yüzden işler veya yapmak istediklerimiz her seferinde ertelenir.

5.Mükemmeliyetçilik

Yapmak istenilenler konusunda yüksek hedefler konulur. Beklentiler çok yüksektir. Sonra ise bu beklentilere ulaşamamak endişelendirir. Yapmak istenilen ertelenir.

7.Sonunu getirememe düşüncesi

İşlerin sonunu getirememe veya bitirememe düşüncesi başlama isteğini kırar. Bu durumda da yine erteleme söz konusudur.

8.Mutsuzluk

Erteleme hastalığının bir sebebi de mutsuzluktur. Depresyondur. İnsan mutsuzluğunu giderene kadar herhangi bir işi yapmak istemez.

9.Yorgunluk

İnsanın kendini yorgun hissetmesi erteleme sebeplerinden biridir. İşten kaynaklı yorgunluk oluşmuş olabilir. İş bitince de sadece dinlenmek istenir. Akıldan yapmak istenilen geçer ama yorgunluktan yapılamaz. Devamlı ertelenir.

Erteleme hastalığı nasıl geçer?

1.Doğru seçeneği seç

Mesela kitap okumak istenir ama her seferinde ertelenir. Bunun sebebi ise yanlış tür kitap seçmek olabilir. Bu yüzden ilk önce kendi türümüzü keşfetmemiz gerekir. Yani seveceğimiz türü. Kitabı merakla, zevkle ve ertelemeden okumamız için doğru tür önemlidir.

Doğru seçenek sadece kitap için geçerli değildir. Doğru üniversite bölümüne gitmeliyiz. Doğru alanı seçmeliyiz. Doğru işte çalışmalıyız.

Mutlu olmak işin ilk adımıdır. Çünkü daha en başta mutlu olacağımız seçenekleri seçersek başlangıçta ve ileride ertelemeyiz.

Konu derse gelirse durum daha farklıdır. Zorunluluk olarak değil de iş olarak görülmelidir. Derslere, bilgi için önemli olduğunun ve gelecekte de lazım olacağının bilinciyle çalışmak gerekir. Sonuç olarak paradan daha önemli olan bilginin ele geçeceğinin farkında olunmalıdır.

2.Kendini motive et

İşe başlamadan önce motivasyon şarttır. İlk olarak güzel yapacağını ve başaracağını aklından geçir. Projen varsa bitireceğini düşün. Sınavların varsa geçeceğine inan. Hedefine ulaşacağını bil. Olumlu düşün. Kendini her zaman motive et.

3.Planlama yap

Planlama yapmak karışıklığı önler. Düzen getirir. Karışıklıktan ne kadar çok uzak durursak erteleme hastalığının önüne geçeriz. Çünkü neyi, ne zaman yapacağımızı biliriz. Hatta o an ne yapacağımızı düşünmeyiz bile. Sadece uygularız. Hangisini yapacağımıza karar vermek zaten zaman kaybıdır. Düşünmekten işe başlayamayız.

İlk önce işi parçalara bölerek başlayalım. Ardından düzenleyelim. Hangi gün, hangi zaman aralığında ne yapmak istediğimizi planlayalım.

Sizler için haftalık ve aylık planlayıcılar tasarladım. Bir göz atmanızı tavsiye ederim. Ücretsiz indirip, yazdırabilirsiniz.

4.Plana sadık kal

Plana sadık kalmak, planlama yapmak kadar önemli. İşlerin birikmemesi için her işi zamanında yapmak gerekir.

Belki o an farklı nedenlerden dolayı ertelenebilir. Sıkıntı yok. Planlamanıza müdahale ederek bir zaman aralığı ayarlayın. Kayıp zamanı telafi edin. Amacımız devamlı ertelememek. Yoksa yine başa döneriz.

5.Dinlen

İş yapmak kadar dinlenmekte önemlidir. Zihni rahatlatmak, işinizi daha iyi yapmanıza olanak tanır. Mesela ders çalışıyorsunuz. 2 saat çalışma planladınız. Mola için de 10 dakika zaman ayırın. 2 saati molasız geçirmeyin!

Mola, zihninizi dinlendirir. Ayrıca çalıştıklarınızın zihninizde oturmasını sağlar. Mola sonrasının konularına da yorulmadan çalışmış olursunuz. Gün içi haricinde kendinize haftada bir mola vermeyi unutmayın!

Molasız çalışırsanız ya yarım bırakırsınız ya da daha en baştan sıkıcı gelir ve ertelersiniz.

6.Biten işleri işaretle

İlerlemenizi görmeniz motivasyon sağlar. Bunun için de biten işlerinizi işaretlemelisiniz. Ayrıca erteleme hastalığını yendiğinizi bu yöntemle de görmüş olacaksınız.

7.Bahanelerden uzak dur

Mesela, “Sular akmıyor.” veya “Elektrikler kesildi.” gibi bahanelerden uzak durulmalıdır. Aslında bahaneler, yapamama düşüncesinden kaynaklıdır. Sıkıcı gelmeyi de ekleyebiliriz. Bunun önüne geçmek için de olumlu düşünmek ve plana sadık kalmaya devam edilmelidir. 

8.Aklındaki işi yap rahatla

Bazen başlamadan önce veya başladığımız zaman aklımıza takılan şeyler olabilir. Sosyal medyayı merak edebiliriz. Başka şeyler aklımıza takılabilir. Sorunun çözümü ise o an 10 dakika mola vermek. Kafanı rahatlatmak. Bunu devamlı yapmaman önemli. 10 dakika kafanı toparla. Sosyal medyaya gireceksen gir. Acıktıysan yemek ye. Kahveni yap. Sonra ise o 10 dakikanı telafi et.

Mesela sınavınız yok veya o gün dersiniz yok. Çalışmak için de zaman var. Yani çok öncelikli işiniz yok, o an ders çalışmasanız da olur diyelim. Ders çalışmaya oturdunuz ve birden aklınıza oynadığınız oyun takıldı. Dizinizi izlemeyi de çok istiyor olabilirsiniz. O an derse oturmayın. Kalkın ve aklınızdakini yapın. Kafanızı rahatlatın. Çünkü odaklanamazsınız. Ayrıca oynayacağınız oyun veya izleyeceğiniz dizi size ilham da sağlar. Zamanı boş geçirmiş sayılmazsınız. Bu, her seferinde böyle yapın demek değil! 10 dakikalık molanızda oyun oynamayın. İşleriniz bittikten sonra oynayın. Kendinize yasaklar koymayın. Amacımız sadece zihni rahatlatmak. Yasak koyarsanız daha da merak edebilirsiniz.

Sadece iş saatinizde aklınıza takılabileceklerden uzak durun. Mesela telefonu sessize alın ve uzağa koyun. Odanızda dikkat dağıtıcı sebepler varsa başka odaya geçin. Kütüphaneye gidin. Çalışma alanınızı düzenli tutun.

9.Yarın değil, şimdi

“Şimdi değil, yarın.” ne kadar çok tekrarlanırsa alışkanlık haline gelir. O zaman bunun tam tersini yapalım. “Yarın değil, şimdi.” cümlesini alışkanlık haline getirelim. İşlerimizi, her seferinde planımıza uygun şekilde yaparsak alışkanlık haline getirmiş oluruz.

Anahtar kelime mutluluk

Erteleme hastalığının önüne geçmek için paylaştığım yöntemlere bir bütün olarak bakmalısınız. Hepsi birbirini tamamlar. Sadece bir tanesini uygulamanız yeterli olmaz.

Yöntemlerin geneline baktığımızda anahtar kelimenin mutluluk olduğunu görürüz. İşinizi severek yaparsanız ertelemek istemezsiniz. Bu yüzden kesinlikle ilk adıma dikkat edin. İşe mutlu olacağınız seçenekle başlayın. Hedefinizi mutluluk üzerine kurun. Yaptığınız işi sevin. Konu dersler ise severek yapın. Başarılı olacağınızı düşünerek kendinizi motive edin.

Düzeniniz olmazsa işleriniz karışır. Karışıklık, devamlı ertelemenize yol açar. Çünkü her seferinde karışıklığın önüne geçmeye çalışırsınız. Sadece o an ne yapacağınızı düşünmek size zaman kaybettirir. Bu yüzden planlama yapmanız şarttır. Sonra ise planınıza sadık kalmalısınız. Belki bazen farklı işler yapabilirsiniz. Önemli değil. Sadece her seferinde ertelemeyin.

Dinlenmek ise işin püf noktasıdır. İş yaparken, ders çalışırken veya kitap okurken kısa molalar şarttır. Çünkü zihnin kendini toparlaması ve rahatlaması gerekir. Dinlenmek, bilgilerin zihne yerleşmesi sağlar. Hataların önüne geçilmesine olanak tanır. Sadece zihin için geçerli değildir. Vücut için de dinlenmek gerekir. Yeterli enerji tekrardan sağlanmalıdır. Tabii ki sadece gün içinde kısa molalar yapılmamalıdır. Haftada bir dinlenilmelidir. Bir sonraki dinlenme gününe kadar hem zihin hem de vücut için enerji depolamak gerekir.  

Hedefinize ilerlerken yine kendinizi motive etmeniz gerekiyor. Bunu da planlamanızda yaptıklarınızı işaretleyerek sağlayabilirsiniz. Hem ilerlemenizi görmüş olursunuz hem de motivasyonunuz artar. Ayrıca erteleme hastalığınızı yendiğinizi de görürsünüz.

Her zaman başaracağınızı düşünün. Bahanelerden uzak durun. Kafanızın başka yerde olmasına da bahane olarak bakmayın. Kafanızı rahatlatın ve tekrardan işinize dönün. Zihin rahat olmazsa yapılan iş arka planda olur. Başarı sağlanmaz. Her seferinde odaklanamıyorsanız, odaklanmak için yöntemler uygulayın. Odanızı değiştirmek veya telefonu uzağa koymak gibi.

Motivasyon ve planlar kadar alışkanlıklar da önemlidir. Ertelemeyi değil, şimdi yapmayı alışkanlık haline getirin.

Yöntemleri hayata geçirin. Erteleme hastalığınızı yendiğinizi zamanla göreceksiniz.